Quá trình Chấp Thủ diễn ra như thế nào?

Theo quan điểm Phật Giáo, chấp thủ là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến khổ đau cho con người. Vậy quá trình chấp thủ diễn ra như thế nào?

1. Nguyên nhân ban đầu

Chấp thủ bắt nguồn từ sự vô minh – không nhận thức đúng đắn về bản chất vô thường của vạn vật. Do vô minh che lấp nên con người bám chặt vào các quan điểm sai lệch, cố chấp.

2. Tiếp xúc với cảnh giới bên ngoài

Khi các giác quan tiếp xúc với thế giới bên ngoài, não bộ sẽ phân biệt, đánh giá các hiện tượng dựa trên sự mê lầm ban đầu.

3. Khởi lên chấp ngã, chấp pháp

Do sự phân biệt, đánh giá sai lầm nên chấp ngã và chấp pháp phát sinh. Con người cho rằng cái tôi, các pháp là thực thể độc lập tồn tại.

4. Sinh khởi lòng tham, sân, si

Từ chấp ngã và chấp pháp, tâm tham lam, sân hận, si mê khởi lên. Con người trở nên ích kỷ, tranh chấp và mê muội.

5. Tạo nghiệp và chịu quả báo

Do vô minh và phiền não thúc đẩy, con người tạo nghiệp thân khẩu ý sai lầm. Nghiệp sai lầm này đem lại quả báo đau khổ trong tương lai.

6. Ràng buộc vào vòng luân hồi

Chấp thủ khiến con người mãi luân chuyển trong vòng sinh tử, tái sinh liên tục để chịu quả báo của nghiệp. Đó là vòng xoáy khổ đau.

Ví dụ:

Giả sử chúng ta đang đi dạo phố, bất chợt thấy một chiếc điện thoại di động mới toanh, sang chảnh. Não bộ lập tức phán đoán: “Ôi, cái điện thoại này đẹp quá!”. Đây là bước đầu tiên của quá trình chấp thủ.

Kế đến, chúng ta bắt đầu nghĩ: “Chiếc điện thoại này là của tôi. Tôi nhất định phải có nó.” Trong đầu đã hình thành ý niệm sở hữu, cho rằng chiếc điện thoại đó là của mình. Đó là sự chấp ngã và chấp pháp.

Do chấp ngã và chấp pháp, chúng ta sinh khởi lòng tham, muốn chiếm đoạt chiếc điện thoại bằng mọi giá. Ví dụ như trộm cắp nó. Đây chính là hành động sai lầm do chấp thủ gây ra.

Hành động trộm cắp sẽ gieo nhân xấu, tạo nghiệp ác. Từ đó, chúng ta phải gánh chịu quả báo là khổ đau, phiền não trong tương lai. Đó là kết quả tất yếu của việc chấp thủ.

Kết luận